Làng nghề Kiêu Kỵ

Đặc điểm nổi bật của làng nghề Kiêu Kỵ

1. Nghề dát vàng quỳ

   • Xuất hiện từ thế kỷ 17, do cụ Nguyễn Quý Trị (được tôn vinh là ông tổ nghề) truyền dạy.
   • Kỹ thuật dát vàng, bạc siêu mỏng bằng phương pháp thủ công, yêu cầu sự tỉ mỉ và tay nghề cao.
   • Vàng quỳ của Kiêu Kỵ được sử dụng rộng rãi trong các công trình cung đình Huế, đền chùa, tượng Phật, đồ thờ và tranh dát vàng.

2. Quy trình làm vàng quỳ

   • Nung vàng: Vàng nguyên chất được nấu chảy và kéo thành sợi nhỏ.
   • Cắt và gò thành lá mỏng: Vàng được cán dẹt, cắt thành miếng nhỏ và đưa vào quá trình dập mỏng.
   • Dập, dát thủ công: Công đoạn quan trọng nhất, người thợ dùng búa gõ liên tục để làm mỏng lá vàng đến độ dày chỉ khoảng 0,01 micromet.
   • Hoàn thiện và đóng gói: Các lá vàng mỏng được xếp thành tập và bảo quản cẩn thận.

3. Làng nghề kết hợp phát triển du lịch

   • Kiêu Kỵ hiện nay không chỉ duy trì sản xuất vàng quỳ mà còn phát triển du lịch làng nghề.
   • Du khách có thể đến tham quan, tìm hiểu quy trình dát vàng truyền thống và mua sản phẩm thủ công mỹ nghệ tại chỗ.

Làng nghề Kiêu Kỵ là niềm tự hào của Hà Nội và Việt Nam, góp phần bảo tồn một nghề truyền thống quý báu và tạo công ăn việc làm cho nhiều lao động địa phương.

1. Chế tác vàng quỳ (làm lá vàng)
Trước khi dát vàng lên sản phẩm, người thợ phải tạo ra những lá vàng mỏng như cánh quỳ. Quá trình này bao gồm:

a. Nấu và kéo vàng
Vàng nguyên chất (vàng 9999) được nấu chảy ở nhiệt độ cao.
Sau khi nóng chảy, vàng được đổ thành thỏi, rồi đem cán mỏng bằng máy để tạo thành dải vàng dài.
b. Cắt và xếp vàng
Dải vàng được cắt thành những miếng nhỏ (khoảng 1x1 cm).
Những miếng vàng này được kẹp giữa các tờ giấy đặc biệt gọi là "giấy quỳ" (loại giấy đặc biệt làm từ tre ngâm lâu năm, có độ dai và mỏng).
c. Đập vàng (giã vàng)
Các tệp giấy quỳ kẹp vàng được đặt lên bàn đập.
Thợ thủ công dùng búa gỗ lớn đập liên tục hàng giờ để làm vàng mỏng dần.
Khi đạt độ mỏng nhất định, lá vàng tiếp tục được cắt nhỏ, xếp lại và đập thêm nhiều lần, tạo ra những lá vàng siêu mỏng.
2. Dát vàng lên sản phẩm
Sau khi đã có vàng quỳ đạt chuẩn, quá trình dát vàng lên sản phẩm diễn ra như sau:

a. Chuẩn bị bề mặt sản phẩm
Bề mặt sản phẩm (gỗ, đồng, thạch cao…) được làm nhẵn bằng sơn lót hoặc sơn then (sơn ta trộn với than gỗ).
Sản phẩm có thể được chạm trổ hoa văn trước khi dát vàng.
b. Bôi keo và dán vàng
Một lớp keo đặc biệt (keo sơn ta hoặc keo nhựa thông) được quét lên bề mặt sản phẩm.
Khi keo đạt độ dính thích hợp, thợ thủ công dùng nhíp gắp lá vàng đặt lên sản phẩm.
c. Miết vàng và làm mịn
Dùng bông hoặc cọ lông mềm miết nhẹ để lá vàng bám chặt vào bề mặt.
Quá trình này giúp vàng lá phủ đều, không bị rách hoặc nhăn.
d. Hoàn thiện và bảo vệ lớp vàng
Dùng cọ mềm hoặc bông phủi lớp vàng thừa.
 - Lưu ý ' Vàng ta dát lên sẽ ko cần sơn lớp bóng bảo vệ vì vàng ta độ bền rất cao hơn vàng công nghiệp và vàng tầu 24k..
3. Kiểm tra và hoàn thiện
Sản phẩm dát vàng được kiểm tra kỹ để đảm bảo không có lỗi.